Τα τελευταία χρόνια πολλοί επιστήμονες έχουν επισημάνει το σημαντικό ρόλο που παίζει το σελήνιο (Se) στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.

Ο θυρεοειδής αδένας είναι το όργανο με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σελήνιο.  Συγκεκριμένα το σελήνιο μπορεί και ενεργοποιεί ένα ένζυμο που βοηθά στη μετατροπή των θυρεοειδικών ορμονών και συγκεκριμένα της θυροξίνης (Τ4) σε τριιωδοθυρονίνη (Τ3).   Η σχέση που περιγράφεται μεταξύ του σεληνίου και των ασθενειών του θυρεοειδούς δεν αποτελεί καινούργιο δεδομένο μιας και είναι γνωστό ότι το σελήνιο είναι ένα σημαντικό στοιχείο για τη σωστή υγεία του θυρεοειδούς.

Σε πρόσφατη μελέτη διαπιστώθηκε ότι η έλλειψη σεληνίου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών ασθενειών του θυρεοειδούς, όπως η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, ο υποθυρεοειδισμός, ο υποκλινικός υποθυρεοειδισμός και η βρογχοκήλη.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι τα άτομα που παρουσίαζαν έλλειψη σεληνίου αντιμετώπιζαν σε υψηλότερο ποσοστό τον κίνδυνο εμφάνισης μίας από τις τέσσερις παραπάνω ασθένειες του θυρεοειδούς, ενώ εκείνα τα άτομα των οποίων τα επίπεδα σεληνίου βρίσκονταν στα φυσιολογικά επίπεδα είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν μία ασθένεια του θυρεοειδούς.

Κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι η λήψη σεληνίου από εκείνους στους οποίους αυτό βρίσκονταν σε χαμηλά επίπεδα, μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων του θυρεοειδούς.

Το σελήνιο έχει προσελκύσει γενικότερα τα τελευταία χρόνια την προσοχή των ειδικών λόγω των αντιοξειδωτικών του ιδιοτήτων, οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα από βλάβες.  Η συμμετοχή του όμως στη θυρεοειδική λειτουργία είναι πολύ σημαντική και φαίνεται ότι αυτός είναι και ο λόγος που βρίσκεται σε πολύ μεγάλη πυκνότητα στο θυρεοειδή αδένα.

Πηγή: “Low population selenium status is associated with increased prevalence of thyroid disease” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26305620

Οι άνδρες με υψηλότερα επίπεδα σεληνίου μπορεί να διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο επιθετικού καρκίνου του προστάτη (PCA), σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Κάθε 80η ποσοστιαία αύξηση στις συγκεντρώσεις του σεληνίου στο αίμα και στα νύχια συσχετίστηκε με σημαντική μείωση στον επιθετικό προστάτη κατά 57% και 82% αντίστοιχα, μετά την προσαρμογή για το δείκτη μάζας σώματος, την ηλικία, το ύψος, το κάπνισμα, την εκπαίδευση και την οικογενειακή κατάσταση, σύμφωνα με τη Naomi E . Allen, MSc, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τους συνεργάτες στο περιοδικό του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου (2016? 108: djw153). Οι ερευνητές όρισαν τον επιθετικό καρκίνο του προστάτη ως προχωρημένο στάδιο της νόσου ή  και τον θάνατο από καρκίνο του προστάτη.Η συγκέντρωση του σεληνίου στα νύχια, αλλά όχι στο αίμα, σχετίστηκε αντίστροφα με τον συνολικό κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη. Κάθε 80η ποσοστιαία αύξηση του σεληνίου των νυχιών σχετίζεται με μια σημαντική 71% μειωμένη απόδοση του συνόλου του καρκίνου του προστάτη και 67% μειωμένη απόδοση στην μη-επιθετική μορφή του. «Επειδή ένα σημαντικό ποσοστό των καρκίνων του PSA που ανιχνεύονται παραμένουν βιολογικά νωχελικοί για πολλά χρόνια, ο προσδιορισμός των παραγόντων που συνδέονται με την ανάπτυξη των κλινικά επιθετικών καρκίνων είναι σημαντική»,ανέφερε η ομάδα του Δρ Allen . «Ως εκ τούτου, το εύρημα μας ότι και οι δύο συγκεντρώσεις στο αίμα και στα νύχια συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο επιθετικού καρκίνου του προστάτη είναι πιθανόν αιτιολογικά ενδιαφέρον».

Τα αποτελέσματα βασίζονται σε μια ανάλυση από ατομικά στοιχεία συμμετεχόντων από 15 μελέτες, στις οποίες τα στοιχεία ήταν διαθέσιμα από 4.527 ασθενείς της μελέτης και 6021 ασθενείς της ομάδας ελέγχου για το σελήνιο στο αίμα και από 1970 περιπτώσεις και 2086 ελέγχους για το σελήνιο στα νύχια.Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι η αρνητική συσχέτιση των επιπέδων του σεληνίου στο αίμα και το σελήνιο των νυχιών και ο κίνδυνος επιθετικού καρκίνου του προστάτη μπορεί να οφείλονται σε συγχυτικούς παράγοντες, αλλά σημείωσε ότι προσαρμόσανε τις αναλύσεις τους σε μια σειρά από παράγοντες όπως τον τρόπο ζωής, καθώς και στους παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν στις μεμονωμένες μελέτες, «κανένας από τους οποίους δεν  επηρέασε ουσιωδώς τις εκτιμήσεις κινδύνου.»

Ο Δρ Allen και οι συνεργάτες του, επεσήμαναν ότι τα νύχια είναι ένας πιο αξιόπιστος δείκτης της μακροχρόνιας έκθεσης σεληνίου και αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί το επίπεδο σεληνίου των νυχιών και όχι του αίματος είναι αντίστροφα με τον κίνδυνο του επιθετικού καρκίνου του προστάτη. Τα επίπεδα στο αίμα αντανακλούν μικρότερης διάρκειας (1-2 εβδομάδες) έκθεσης του σεληνίου.

Συμφώνα με του ερευνητές, η απουσία σύνδεσης μεταξύ των επιπέδων σεληνίου στο αίμα και το συνολικό PCa συσχετίζεται με τα ευρήματα της Μελέτης του Σεληνίου και της Βιταμίνης Ε για την Πρόληψη του Καρκίνου (SELECT). Σε αυτή την φάση σε 3 στάδια δοκιμής, οι ερευνητές πήραν τυχαία 35.533 άνδρες και τους χώρισαν σε 4 ομάδες: εικονικό φάρμακο συν εικονικό φάρμακο – Βιταμίνη Ε συν εικονικό φάρμακο – Σελήνιο συν εικονικό φάρμακο και σελήνιο συν βιταμίνη Ε. Η παρακολούθηση ήταν για 5,5 χρόνια. Η δόση του σεληνίου ήταν 200μg/μέρα και η βιταμίνη Ε ήταν 400 IU/μέρα. Το σελήνιο ή βιταμίνη Ε από μόνα τους ή σε συνδυασμό δεν επηρέασαν σημαντικά τον κίνδυνο του επιθετικού καρκίνου του προστάτη.

Ο Daren Heyland ερευνητής του Πανεπιστημίου Queens ηγείται μιας μελέτης που έχει στόχο να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών και να βελτιώσει την ανάρρωση των ασθενών μετά την καρδιοχειρουργική επέμβαση. Η  μελέτη «Χορήγηση του Σεληνιώδες Νατρίου στην Καρδιοχειρουργική» (SUSTAIN) θα εξετάσει την επίδραση υψηλής δόσης σεληνίου στην ανάρρωση των ασθενών, καθώς και τις μετεγχειρητικές επιπλοκές όπως λοιμώξεις ή άλλες καταστάσεις που έχουν σχέση με την ποιότητας ζωής.

«Ακριβά και υψηλής τεχνολογίας φάρμακα ή άλλες θεραπείες δεν είναι πάντα οι καλύτερες επιλογές», λέει ο Δόκτωρ Heyland. «Στόχος μας είναι να δείξουμε ότι μια απλή, φθηνή και φυσική ουσία, μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της υγείας των ασθενών που υποβάλλονται σε μια σοβαρή και επικίνδυνη για την ζωή επέμβαση.»

Πάνω από ένα εκατομμύριο ασθενής υποβάλλονται ετησίως σε καρδιοχειρουργική επέμβαση σε όλο τον κόσμο. Παρά τις σημαντικές προόδους στην τεχνολογία και τη θεραπεία, το 15-20% των ασθενών καρδιοχειρουργικής παρουσιάζουν επιπλοκές. Μάλιστα περίπου 3-4% πεθαίνουν μετά την διαδικασία. Με έναν συνεχώς αναπτυσσόμενο πληθυσμό με ηλικιωμένους ασθενείς με καρδιακά προβλήματα πολλοί από τους οποίους υποφέρουν από πολλαπλά προβλήματα υγείας, υπάρχει ανησυχία πως τα ποσοστά αυτά θα μπορούσαν να αυξηθούν.

Ένα ιχνοστοιχείο που βρίσκεται συνήθως στα θαλασσινά ή στο κρέας, το σελήνιο, βοηθά το σώμα να ρυθμίσει τις ορμόνες του θυρεοειδούς και να υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.  Το σελήνιο χρησιμεύει επίσης ως αντιοξειδωτικό που βοηθά στην πρόληψη των ζημιών των κυττάρων. Ο Δρ. Heyland και οι συνερευνητές του υποθέτουν ότι η υψηλή συμπληρωματική δόση γύρω από τη περίοδο της καρδιοχειρουργικής, θα αντισταθμίσει την παρατηρούμενη μείωση των επιπέδων του σεληνίου και θα βοηθήσει τους ασθενείς να αναρρώσουν.

«Ως ειδικός που παρέχει εντατική θεραπεία στην καρδιακή χειρουργική, είμαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένος με αυτή τη μελέτη που δίνει έμφαση στην κρίσιμη ασθένεια του καρδιακά εγχειρισμένου ασθενή. Η εντατική θεραπεία της καρδιακής χειρουργικής είναι μια ξεχωριστή θέση για φάρμακα εντατικής θεραπείας», λέει ο Δρ. Bernard McDonald συνερευνητής της μελέτης και Ιατρικός Διευθυντής της Χειρουργικής Καρδιακής Μονάδας στο Πανεπιστήμιο της Ottawa Heart Institute. «Αν και υπήρξαν μεγάλες μελέτες στην καρδιοχειρουργική επέμβαση, αυτή είναι μια από τις πρώτες που επικεντρώθηκε ειδικά στην σημαντική νοσηρότητα των κρίσιμων γεγονότων της ασθένειας και την χρήση θεραπειών υποστήριξης της ζωής».

Η μελέτη αποτελείται από 1400 τυχαίους ασθενείς σε Καναδά και Γερμανία. Οι ασθενείς που επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν θα λάβουν ενδοφλέβια δόση 2000 μικρογραμμάρια σεληνίου ή ένα εικονικό φάρμακο πριν από την καρδιοχειρουργική επέμβαση. Θα λάβουν επίσης μια δεύτερη δόση αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση κατά την άφιξή τους στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και μια καθημερινή δόση μέχρι το τέλος της ζωής τους, κατά την έξοδό τους από την ΜΕΘ ή για το πολύ 10 μέρες.

Ο Δρ Heyland διεξάγει αυτή τη μελέτη σε συνεργασία με τους συναδέλφους του στην Γερμανία, όπου αρχικά πρότειναν την ιδέα να χρησιμοποιηθεί το σελήνιο για την θεραπεία ασθενών που υποβάλλονται σε καρδιοχειρουργική επέμβαση. Ο Δρ. Christian Stoppe, γιατρός εντατικής φροντίδας στο Τμήμα Εντατικής Θεραπείας, από το RWTH Aachen Πανεπιστήμιο στη Γερμανία και συνερευνητής σε αυτή την μελέτη, έχει τις πρώτες αποδείξεις για τον κύριο ρόλο του σεληνίου σε ασθενείς με χειρουργική επέμβαση στη καρδιά. Σε προηγούμενη μελέτη παρουσίασε μια σημαντική μείωση των επιπέδων σεληνίου σε ασθενείς με καρδιοχειρουργική επέμβαση, καθώς και τη σύνδεσή του με την ανάπτυξη των δυσλειτουργιών σε όργανα.

«Παρά το γεγονός ότι εμείς ως κλινικοί γιατροί έχουμε επίγνωση του προβλήματος αυτού που παρατηρείται συνήθως, η γνώση σχετικά με τους μηχανισμούς και τις προστατευτικές στρατηγικές είναι αραιή,» λέει ο Δρ Stoppe. « Η προηγούμενη έρευνά μας, μας οδήγησε να ελέγξουμε αν τα συμπληρώματα σεληνίου μπορούν να αντισταθμίσουν αυτή την σημαντική μείωση  κατά την διάρκεια της καρδιοχειρουργικής επέμβασης, ενισχύοντας παράλληλα τους μηχανισμούς άμυνας του σώματος.

Η μελέτη αυτή υποστηρίζεται από μια τετραετή επιχορήγηση 2.980.000$, από ένα ερευνητικό ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ενώ μια πιλοτική μελέτη διεξήχθη με την υποστήριξη από τα Καναδικά Ινστιτούτα Ερευνών Υγείας (CIHR).  Το συντονιστικό κέντρο για την πολυκεντρική μελέτη είναι η Κλινική Μονάδα Αξιολόγησης Έρευνας στο Kingston Γενικό Νοσοκομείο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρωτόκολλο της μελέτης, παρακαλώ επισκεφθείτε την Ιστοσελίδα Μονάδα Έρευνας Κλινικής Αξιολόγησης – Εντατικής Φροντίδας ή το clinicaltrials.gov.

Τα χαμηλά επίπεδα σεληνίου έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος, σύμφωνα με μια μελέτη, η οποία κατηγόρησε τις δυτικές δίαιτες και τον τρόπο ζωής γι΄αυτή την ανεπάρκεια.

Ευρήματα που περιγράφονται στο American Society of Nutrition προτείνουν την αύξηση της κατανάλωσης του σεληνίου ως μια απλή μέθοδος για τη πρόληψη του καρκίνου του ήπατος. Το σελήνιο βρίσκεται σε φαγητά όπως τα οστρακοειδή, ο σολομός,  τα βραζιλιάνικα φιστίκια, το κρέας, τα αυγά, τα σιτηρά, τα κρεμμύδια και από συμπληρώματα συνήθως το λαμβάνουμε σε μορφή πολυβιταμίνης ή σκέτο.

            Μελέτη που έγινε το 2013 αναγνώρισε τον καρκίνο στο συκώτι ως τον 14^ο πιο συνηθισμένο καρκίνο της Ευρώπης, με 63.500 καινούργια περιστατικά μέσα στο 2012 (2% του συνόλου).

Σε μια Ευρωπαϊκή συνεργασία με επικεφαλής το Διεθνή Οργανισμό  Έρευνας του Καρκίνου (IARC), συγκεντρώθηκαν δεδομένα για παραπάνω από μισό εκατομμύριο άντρες και γυναίκες.

Βρήκαν πως δύο τύποι καρκίνου του ήπατος, το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα της χοληδόχου κύστεως (HCC) και των καρκίνων των χοληφόρων οδών (GBTC), έδειξαν αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σεληνίου και σεληνο-πρωτεΐνης (δείκτης των επίπεδων σεληνίου στο αίμα) σε σχέση με τα υπόλοιπα δείγματα. Αυτή η παρατήρηση όμως δεν ήταν κοινή σε έναν άλλο τύπου καρκίνο του ήπατος, καρκίνο του αγωγού της ενδοηπατικής χολής (IHBC).

Η ανεβασμένη κυκλοφορία του σεληνίου σχετίστηκε με αρκετά χαμηλότερο κίνδυνο για HCC αλλά όχι για GBTC ή IHBC.

«Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν πως εκεί που το σελήνιο είναι επαρκής, αυξάνοντας την πρόσληψη του μπορεί να είναι μια περαιτέρω τακτική για την πρόληψη καρκίνου του ήπατος, με την επιπλέον αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, την διατήρηση ενός υγιεινού σωματικού βάρους και το κόψιμο του καπνίσματος,» είπε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. David Hughes του Τμήματος Φυσιολογίας στο Κέντρο για τα Ιατρικά Συστήματα της RCSI στο Δουβλίνο.

«Ωστόσο, αυτό βασίζεται σε μία μελέτη με μικρό αριθμό καρκίνων του ήπατος, και επομένως τα αποτελέσματα θα πρέπει να επικυρωθούν από περαιτέρω μελέτες πριν να γίνουν οποιεσδήποτε προτάσεις για τη δημόσια υγεία». 

Λεπτομέρειες της Έρευνας

Η έρευνα βασίστηκε στην ομάδα EPIC, στην οποία παρακολουθήθηκαν 520,000 άντρες και γυναίκες, ηλικίας 25-70 ετών, μεταξύ 1992 και 2000.Τα άτομα αυτά είχαν συγκεντρωθεί από  10 Ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία και Αγγλία).Δόθηκαν ερωτηματολόγια στους συμμετέχοντες που ζητούσαν πληροφορίες σε σχέση με την άσκησή τους, μόρφωσή τους, αν κάπνιζαν και το ιατρικό ιστορικό τους. Επίσης από τους συμμετέχοντες συλλέχθηκαν τα επίπεδα του σεληνίου στο αίμα και της SePP.Για τη δημιουργία ομάδων ελέγχου χρησιμοποιήθηκε ένα σχέδιο με 121 άτομα με καρκίνο του ήπατος και 140 της χοληδόχου κύστης και του καρκίνου των χοληφόρων οδών.

Περιορισμένες επιλογές θεραπείας 

Ένα αυξανόμενο δείγμα από τα στοιχεία έδειξε ότι τα ποσοστά καρκίνου του ήπατος αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς σε παραδοσιακά βιομηχανικές χώρες χαμηλότερου κινδύνου, που πιθανόν να οφείλεται σε ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και τον τρόπο ζωής.Πειραματικά και παρατηρητικά στοιχεία δείχνουν ότι η πρόσληψη σεληνίου συμβάλλει στην ανάπτυξη διαφόρων καρκίνων.Το σελήνιο θεωρείται πως βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου λόγω του ρόλου του στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες, τον έλεγχο οξειδοαναγωγής και τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις.«Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνων του ήπατος αυξάνεται στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι καρκίνοι του ήπατος συχνά διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια και έχουν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές,» είπε ο IARC επιστήμονας και συγγραφέας της μελέτης,  Δρ Mazda Jenab.«Περαιτέρω έρευνα απαιτείται στους τροποποιήσιμους καθοριστικούς παράγοντες αυτών των καρκίνων και στις αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης.»Στη μελέτη επίσης συμμετείχαν ερευνητές από το Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών στην Ιρλανδία (RCSI), Charite Ιατρική Σχολή του Βερολίνου και συνεργάτες από την Ευρωπαϊκή Προοπτική Μελέτη για τον Καρκίνο και τη Διατροφή (EPIC).